جنبش اسلامی مصر و توان بازسازی

مصر در قرون‌ معاصر، زیر سیطره امپراتوری عثمانی بود، اما با ضعف عثمانی، به صورت مستعمره اروپاییان درآمد، اما پس از جنگ جهانی اول، مبارزه‌های مردم مصر در سال 1922 به ثمر نشست و این کشور استقلال خود را باز یافت. یکی از مهم‌ترین عوامل مبارزه علیه استعمار خارجی، در کنار احساسات ملی‌گرایی، روح مبارزه بر اساس تعالیم اسلام بود که در 1928، بستری فراهم آورد تا انجمن برادران مسلمان (اخوان ‌المسلمین) خود را به صورت اولین سازمان اسلامی، توسط حسن البنا سازماندهی کند. اخوان بر اساس اندیشه‌های اصلاح‌گرایانه البنا، تفسیر خود از اسلام را به‌عنوان راه حل همه مشکلات معرفی کرده و بر این اساس با پادشاهی ملک فاروق که آنرا دست‌نشانده می‌دانست، دست به مقابله زد، امری که در نهایت به مرگ البنا و سرکوب سازمان اخوان منجر شد.

در سال‌های دهه 1940، اخوان دست به بازسازی خود زد و در پرتو حمایت و اتحاد با گروه افسران آزاد، در سقوط دولت پادشاهی در کودتای 1952 نقش جدی ایفا کرد، اما طولی نکشید که با دولت الناصر، به دلیل اجرا نکردن احکام اسلام به مخالفت پرداخت و در نتیجه شدیدا سرکوب شد. پس از جنگ 1973، الناصر درگذشت و السادات، فرمانده ارتش، به قدرت رسید. رفتار دولت السادات با اخوان مسالمت‌آمیز بود و این امر زمینه پویایی و احیای کامل دوباره اخوان را فراهم آورد، اما اقدام السادات در صلح با اسرائی،ل در عوض بازپس گرفتن صحرای اشغال شده سینا، خشم اسلام‌گرایان افراطی را برانگیخت، دولت به سرکوب آنها پرداخت و آنها نیز السادات را در سال 1981 ترور کردند. به جای او، مبارک در قدرت قرار گرفت و به‌سرعت سرکوب همه شاخه‌های اسلام‌گرایان، از جمله اخوان را از سر گرفت.

در میانه دهه 1990، دولت مبارک فضای سیاسی را کمی باز کرد و در نتیجه گروه‌های اسلام‌گرا همچون اخوان توانستند کرسی‌هایی در مجلس به دست آورند، اما فشار بر آنها بر دولت مبنی بر اجرای احکام اسلام، موجب شد تا موج دیگری از سرکوب فرا آغاز شود. با فرا رسیدن امواج انقلابی در جهان عرب (بیداری اسلامی)، دولت مبارک در 2011 سقوط کرد و برای نخستین بار، اخوان توانست پس از پیروزی در انتخابات، قدرت را به دست گیرد. اما بعد از دو سال، ارتش سرکوب را آغاز کرد و طی یک کودتا در سال 2013 که از حمایت بخش‌های زیادی از مردم نیز برخوردار بود، اخوان از قدرت برکنار شده و رهبران آن زندانی شدند. فرمانده ارتش السیسی قدرت را به دست گرفت و سپس در راس دولت غیرنظامی قرار گرفت، در این میان می‌توان به این نکته نیز اشاره کرد که اگرچه دولت اخوان المسلمین بر سر کار بود، اما ارتش، دولتی اقتدارگرا را در سایه سامان می‌داد که در کودتا علیه اخوان المسلمین و اسلام‌گرایان همراهی کننده با آن در دولت، خود را نشان داد.

کتاب جنبش اسلامی مصر و توان بازسازی، در پی بررسی آن است که جنبش اسلامی در این کشور به عنوان قدیمی‌ترین جنبش اسلامی، آیا دوباره نیز خواهد توانست چون گذشته خود را سامان و سازمان دهد؟ اگر این توان را بیابد، دوباره سرکوب خواهد شد یا قدرت را به دست خواهد گرفت؟ کدام بخش‌های این جنبش توان بازسازی خواهد داشت و کدام بخش‌ها از این توان تهی هستند؟ و اینکه جامعه مصر به آنها روی خوش نشان خواهد داد؟ برای رسیدن به پاسخ این پرسش‌ها شما را دعوت به خواندن این کتاب که توسط انتشارت جهان سیاست به چاپ رسیده است، دعوت می‌کنیم.

لینک کوتاه مطلب:

https://pwpub.ir/10002

برای دریافت صفحات شناسنامه، فهرست، دیباچه و نمایه کتاب جنبش اسلامی مصر و توان بازسازی اینجا کلیک کنید